بررسی مقایسه ای ساخت اضافه در زبان فارسی بر اساس الگوی های شناختی و غیرشناختی

ساخت اضافه گونه­های متفاوتی دارد که بین آنها روابط مبتنی بر توارث­ (فرایند استعاره سازی از ساخت اولیه-عینی به پیچیده-انتزاعی) وجود دارد. این مقاله به بررسی گونه بنیادین ساخت اضافه و مشتقات آن از دیدگاه شناختی و غیرشناختی می­پردازد و از مطالعات در زمانی جهت روشن­تر شدن روند استعاره سازی ساخت اضافه در زبان فارسی بهره می­گیرد. مطالعات درزمانی ساخت اضافه در زبان فارسی نشان می­دهد که گونه بنیادین ساخت اضافه در فارسی به لحاظ تاریخی از حالت اضافی در فارسی باستان مشتق شده و سپس در فرایند استعاره سازی، ساخت­های پیچیده­تر از آن منشعب شده­اند. همچنین در بررسی جنبه­های شناختی مسئله سعی شده است که با استفاده از اصول شناختی (همچون روابط توارث، اصل نماسازی و فرضیه رمزگذاری ساحت) نموداری از ساخت اضافه و مشتقات آن ارائه و از این طریق، ساخت بنیادی و ساخت­های متعددی که از طریق فرآیند توارث از آن مشتق شده­اند مشخص شود. نتایج این تحقیق در راستای تثبیت مفهوم استعاره سازی نشان می دهد که  عوامل تجربی و ساختی اولیه و بنیادی در فرآیند مذکور برای شکل گرفتن ساخت­های های متاخر نقش اصلی را ایفا می­کنند.